Zapalenie zatok - skąd się bierze i jak sobie z nim radzić?

​

Zatoki przynosowe to jamy wypełnione powietrzem i występujące w obrębie twarzoczaszki. W stanie fizjologicznym pozostają w stałym kontakcie z jamą nosa, do której odprowadzana jest wydzielina. W przypadku wystąpienia zapalenia, komunikacja między nimi zostaje zaburzona, co przyczynia się do powstania nieprzyjemnych dolegliwości.

Co jest przyczyną zapalenia zatok?

Wśród czynników mogących wywołać stan zapalny w obrębie zatok znajdują się zarówno wirusy, jak i bakterie, grzyby oraz alergia. W przypadku etiologii wirusowej wyróżnia się zakażenia spowodowane przez: koronawirusy, rhinowirusy, andenowirusy, zaś w przypadku zakażenia bakteryjnego: Heamophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Streptococcus pneumoniae. Natomiast infekcje na tle grzybiczym, zdarzają się najczęściej u osób z niedoborami odporności np. po przewlekłej sterydoterapii, po przeszczepach, u chorych na cukrzycę i AIDS. Zapalenia zatok bardzo często występują u osób z wadami w obrębie przegrody nosowej, u nosicieli paciorkowców w obrębie jamy nosa, u osób z alergicznym nieżytem nosa lub chorujących na astmę oskrzelową oraz cierpiących na próchnicę zębów.

Objawy

Czas trwania zapalenia zatok jest różny i może wynosić od 4 do 8 tygodni, mijać i ponownie nawracać oraz przekraczać czas 8 tygodni- wtedy mówi się o przewlekłym zapaleniu zatok.  Ostre zapalenie zatok objawia się głównie przez problemy z oddychaniem przez nos, bóle głowy promieniujące na nasadę nosa oraz na boki, nasilające się przy pochylaniu głowy. Objawom często towarzyszy chwilowa utrata węchu, wydzielina ściekająca po tylnej ścianie gardła, wywołująca kaszel oraz gorączka. Możliwe jest także wystąpienie obrzęku tkanek w okolicy oczodołów. Kiedy wystąpią powyższe objawy, należy skierować się do lekarza laryngologa celem dokładnego zbadania i wykonania badań specjalistycznych.

Jakie są metody leczenia i zapobiegania?

Wśród metod zapobiegawczych znajdują się np. unikanie osób chorujących na zakażenia górnych dróg oddechowych oraz czynników drażniących błonę śluzową nosa i zatok tj. dym papierosowy. W przypadku sezonu letniego należy ograniczać kontakt z alergenami oraz podjąć skuteczne leczenie. Natomiast w okresie zimowym dobrą skuteczność przynoszą domowe nawilżacze powietrza i częste wietrzenie pomieszczeń. W przypadku początkowego okresu ostrego zapalenia zatok zaleca się domowe inhalacje parowe, stosowanie donosowych nawilżaczy błony śluzowej nosa np. roztworów soli fizjologicznej oraz ciepłe okłady. W przypadku wystąpienia silnego bólu pomocny będzie lek na zatoki Aspirin, który działa zarówno przeciwzapalnie jak i przeciwbólowo. Ponadto w przypadku wystąpienia wysokiej gorączki konieczne może być włączenie terapii antybiotykowej (10- 14 dni), a u osób chorujących na zapalenie zatok na tle alergicznym donosowe kortykosteroidy.

Czy zapalenie zatok można wyleczyć?

Niestety zapalenia zatok nie da się całkowicie wyleczyć. Dodatkowo istnieje ryzyko powikłań w postaci zakażeń, które mogą szerzyć się na okoliczne tkanki. Z tego powodu konieczne jest wdrożenie natychmiastowego leczenia i zapobieganie kolejnym nawrotom.