Zatrucie alkoholem metylowym

Jednym z najczęściej używanych w przemyśle alkoholi jest alkohol metylowy nazywany również metanolem oraz spirytusem drzewnym. Wykorzystuje się go m.in. jako składnik rozpuszczalników, do produkcji paliw czy włókien syntetycznych. Trudno odróżnić go od alkoholu etylowego, ponieważ nie różnią się zapachem i smakiem. Jednakże alkohol metylowy jest o wiele bardziej toksyczny, nie jest całkowicie wydalany z organizmu, a zawarte w nim metabolity są trujące i szkodliwe dla człowieka.

W jaki sposób można się zatruć metanolem?

Bardzo często podawane są informacje o osobach zatrutych metanolem, ponieważ spożyły go jako "tani alkohol". Jednak oprócz drogi pokarmowej metanol może dostać się też do organizmu drogą oddechową. Kiedy alkohol metylowy dostanie się do organizmu to kumuluje się w częściach uwodnionych. Niestety alkohol metylowy nie ulega całkowitemu spaleniu, a do tego powoli rozkłada się na inne toksyczne związki takie jak kwas mrówkowy i formaldehyd. Po 2 godzinach od dostania się do organizmu alkohol metylowy nie jest już wykrywalny, aczkolwiek pozostawia po sobie ślad w postaci kwasu mrówkowego, czyli elementu jego rozkładu. Na tej podstawie można stwierdzić zatrucie tym alkoholem.

Etapy zatrucia metanolem

Pierwsze objawy zatrucia alkoholem metylowym są utajone w czasie. Oznacza to, że mogą pojawić się po godzinie od spożycia albo nawet po 24 godzinach od przyjęcia dawki alkoholu. Wszystko zależy od ogólnego stanu organizmu oraz innych substancji przyjmowanych w tym czasie np. alkoholu etylowego.

Medycyna wyróżnia III fazy zatrucia:

I. Faza narkotyczna - pacjent ma zawroty i bóle głowy, wymioty, nudności i czuje osłabienie.

II. Faza kwasicza - w organizmie pojawia się kwas mrówkowy jako element rozkładu metanolu, dochodzi do zakwaszenia organizmu.

III. Faza uszkodzenia ośrodka układu nerwowego - pacjent ma problemy z ostrością widzenia, koordynacją ruchową, odruchami fizjologicznymi, problemy z oddychaniem, a nawet może zapaść w śpiączkę.

Oprócz tego mogą pojawić się objawy takie jak: ślepota, obniżenie ciśnienia tętniczego, wychłodzenie ciała, duszności, drgawki czy zmniejszenie stężenia potasu w surowicy. Zatrucie metanolem może być śmiertelne przez porażenie układu oddechowego, obrzęk płuc, obrzęk mózgu lub mocznicę.

Jak leczyć zatrucie alkoholem metylowym?

Po zdiagnozowaniu, że spożyty został alkohol metylowy należy wywołać u chorego wymioty, jeśli jest przytomny. Natychmiast należy też podać choremu dwuwęglan sodowy w ilości do 4 g co pół godziny albo 100 ml alkoholu etylowego 40%, czyli np. wódkę lub spirytus pochodzące z legalnego źródła. Alkohol etylowy spowalnia wchłanianie się alkoholu metylowego. Dlatego jeśli poszkodowany wcześniej spożywał oba objawy zatrucia metanolem mogą nie wystąpić od razu. Zawsze przy podejrzeniu zatrucia alkoholem należy wezwać pogotowie. W szpitalu przeprowadza się zabieg hemodializy, który usuwa z organizmu metanol. Także w kroplówkach podaje się alkohol etylowy. Niestety zatrucie metanolem może spowodować wypicie tylko 15 ml tego alkoholu.